Temel Linux Komutları – 2

Dosya Çalıştırma Komutları

“./dosyaismi.uzanti” komutu ile bir dizin içerisinde bulunan dosyalari çalıştırabilirsiniz.

Sistem Hakkında Bilgi Edinme Komutları

lsusb komutu

“lsusb” ile USB portlarınızın durumunu ve takılı ise USB cihazlarınızı görüntüleyebilirsiniz.
lsusb

df komutu

“df” komutu ile dosya sistemlerinizi ve bunların ne kadarını kullandığınızı görebilirsiniz.
“df -h” ile bu verileri human-readable formatta görebilirsiniz. Tavsiye edilen kullanım.

du komutu

“du” komutunu ile disk kullanımını görebilirsiniz.
“du -s” ile disk kullanımını özet (summary) olarak görebilirsiniz.
“du -sh” ile disk kullanımını hem özet hemde human-readable formatta görebilirsiniz. Tavsiye edilen kullanım.

Örneğin; “du -sh /media/mserhat” komutu ile mserhat isminde ki flash belleğin ne kadarının kullanıldığını görebiliriz.

free komutu

“free” komutu ile sistemde ki belleğin ne kadarının kullanıldığını çeşitli birimlerde görebiliriz.
“free -k” kilobyte olarak gösterir.
“free -m” megabyte olarak gösterir.
“free -g” gigabyte olarak gösterir.

top (table of processes) komutu

“top” komutu ile aktif process’leri tablo halinde görüntüleyebilirsiniz. Çıkmak için “q”ya basın.

uname -a komutu

“uname -a” komutu ile tüm sistem bilginizi (makine ismi, kernel ismi ve sürümü vb.) ekrana basabilirsiniz.

lsb_release -a komutu

“lsb_release -a” komutu ile kullanmakta olduğunuz dağıtıma ait bilgileri ekrana basabilirsiniz.

ip addr ve ifconfig

“ip addr” ve “ifconfig” komutları ile ağ bağlantı bilgilerinize ulaşabilirsiniz.
Şimdilik bu kadar.

Temel Linux Komutları – 1

0 Comments

Dosya ve Dizin Komutları

Tilde sembolü (~) ev dizinini ifade eder. Tilde /home/username’i temsil eder.

Yani aslında ~/resimlerim ile /home/msdundar/resimlerim aynı konumlardır.
pwd (print working directory) ile bulunduğunuz dizini görebilirsiniz.

ls (list) komutu

ls (list) komutu ile bulunduğunuz dizinde ki dosyaları listeletebilirsiniz.
ls –help ile tüm argümanlara ulaşabilirsiniz.
ls -l uzun listeleme biçimi kullanır.
ls -a tüm dosya ve dizinleri listeler
ls -h dosya boyutlarını human-readable olarak yazar (2GB. gibi).
ls -lh hem uzun liste biçimi hemde human-readable dosya boyutları
ls -m dizin içeriğini virgülle ayrılmış olarak yazar
ls -Q dizin içeriğini çift tırnak içinde gösterir (quote)
ls -R dizin içeriklerini recursive (devamlı) olarak ekrana bastırır.
ls -S dosya boyutuna göre sıralar.
ls -Sl dosya boyuna göre listeli olarak sırala.
ls -Slh dosya boyutuna göre listeli olarak sırala, hem de dosya boyutları human-readable olsun.
ls -1 her satırda sadece bir tek dosya listele.

ls komutu aynı zamanda dizinler üzerinde de çalışır. Hangi dizinde olursanız olun, başka dizinlerin içeriğini ls ile listeletebilirsiniz.

ls ~ /home/msdundar dizinini listeler
ls media/MSERHAT takılı olan MSERHAT isminde ki birimin içeriğini listeler.

cd komutu

“cd /” ile hızlıca root dizinine düşebilirsiniz.
“cd” ile hızlıca home dizinine düşebilirsiniz.
Bir üst klasöre çıkmak için “cd ..” kullanılır.
Bir adım geri gelmek için “cd –” kullanabilirsiniz.
Gitmek istediğiniz klasörün tam yolunu cd ile yazarak ulaşabilirsiniz:
“cd /var/www/selam/naber” gibi.

cp komutu

“cp” (copy) komutu bir dosyanın kopyasını oluşturur.
“cp mustafa serhat” komutu, serhat dosyasının bir kopyasını oluşturur ve buna mustafa ismini verir. Yani artık aynı dizinde hem serhat hemde mustafa adında, birebir aynı iki dosyamız oldu.
“cp -r” ile bir dizini kopyalayabiliriz. Örneğin “cp -r mustafa serhat” komutu, mustafa klasörünü kopyalar ve kopyanın ismini serhat yapar. Yani artık aynı dizinde hem serhat hemde mustafa adında, birebir aynı iki dosyamız oldu.

Burada ki -r argümanı kopyalama işleminin recursive olmasından geliyor.

“cp -i” şeklinde kullanıldığında interactive mod’da kopyalama yapılır, dolayısıyla “üzerine yaz” işlemi yapmadan önce kullanıcı onayı sorulur.
“cp -s” kopyalama işlemi yerine sembolik bağ oluşturur.

mv komutu

* “mv” komutu hem dosya taşıma hemde dosyaları yeniden adlandırma için kullanılır.

Yani tahminimce, bizim dosyanın adını değiştirme dediğimiz işlem aslında – dosyayı yeni ismiyle kopyalama ve eskini silme. Ama biz bunu görmüyoruz, arka planda dönüyor.
“mv mustafa serhat” komutu, mustafa dosyasının veya klasörünün adını serhat olarak değiştirir.

* Linux’ta bir dizinde aynı isme sahip tek bir dosya veya klasör olabilir. Yani uzantısı olmayan, “serhat” adında bir metin belgemiz olsun. O dizinde bu dosya olduğu için artık “serhat” isminde bir klasör açamayız. İlla ki buna ihtiyacımız varsa “serhat” adında ki metin belgemize bir uzantı verebiliriz.

“mv mustafa ~/belgelerim/” komutu, mustafa isminde ki dosyamızı veya klasörümüzü /home/msdundar/belgelerim altında taşır.

rm komutu

“rm” (remove) komutu bir dosyayı siler.
“rmdir” komutu yalnızca boş bir klasörü siler.
“rm -r” komutu ise dolu bilr olsa klasörü siler.

Burada ki -r argümanı kopyalama işleminin recursive olmasından geliyor.

Peki ya adı “-” ile başlayan bir dosya varsa ve biz bunu silmek istiyorsak? Bu durumda “rm -r -dosya” komutu işe yaramayacaktır. Bu klasörü silmek için “rm — -dosya” komutu kullanmalısınız.

mkdir komutu

Bu komutun çok fazla argümanı yok. Kısaca kullanımı “mkdir klasorismi” şeklindedir. Yeni ve boş bir klasör oluşturur.

man komutu

“man” komutu ile herhangi başka bir komuta ait kullanım hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Örneğin “man ls” komutu ile “ls” komutunun nasıl kullanıldığını ve argümanlarını görüntüleyebilirsiniz.

“man man” komutu ise “man” için yardım sayfalarını görüntüler.

Mansur Bilişim Ltd. Şti.

29 Ekim 2015 Perşembe